Preview

Ислам в современном мире

Расширенный поиск

Трансформация парадигмы перевода Корана на латинский язык: между полемикой и наукой

https://doi.org/10.22311/2074-1529-2020-16-4-27-50

Полный текст:

Аннотация

В настоящей статье рассматривается история перевода Корана на латинский язык. Основное внимание в ней уделено изучению трансформации подхода к переводу Корана на латынь. На протяжении длительного исторического периода (XII–XVII вв.) его базовые принципы оставались неизменными, однако значительные изменения претерпевали способы их практического приложения. В работе показано, что за основу переводческого подхода, выработанного в рамках перевода Роберта Кеттонского и Corpus Tholetanum (ок. 1143 г.) — сборника работ об исламе, созданного в Толедо под руководством Петра Достопочтенного, — взято сочетание полемического и исследовательского компонентов. Эти ведущие компоненты переводческого подхода лежат в основе всех прочих переводов Корана на латинский язык. Однако начиная уже с перевода Марка Толедского (ок. 1210 г.), качественные характеристики этих компонентов претерпевают значительные изменения. Кроме того, изменяется и соотношение между ними: если в XII в. полемическая составляющая оказывала значительное влияние на те или иные переводческие решения, то к XVII в. она оказывается окончательно вынесенной за рамки собственно перевода. Эта трансформация в значительной степени открыла путь к современному научному подходу к переводу Корана.

Об авторе

Д. В. Мухетдинов
Московский исламский институт; Санкт-Петербургский государственный университет
Россия

МУХЕТДИНОВ Дамир Ваисович — доктор теологии, ректор. Московский исламский институт; директор Центра исламских исследований, профессор Санкт-Петербургского государственного университета

109382, г. Москва, пр. Кирова, 12
199034, г. Санкт-Петербург, Университетская наб., 11 


Конфликт интересов:

 

 



Список литературы

1. Afnan F. Translation and the Qur‘an // Leaman O. (ed.) The Qur‘an: an Encyclopaedia. Great Britain: Routledge, 2006. Pp. 657–669.

2. Bozbin H. Translations of the Qur’an. Encyclopædia of the Qur’an. Vol IV. Leiden: Brill, 2004. Pp. 340–354.

3. Burman Th. E. European Qur’an translations, 1500–1700 // Thomas D., Chesworth J. (eds.) Christian-Muslim Relations. A Bibliographical History. Volume 6. Western Europe (1500–1600). Leiden: Brill, 2015. Pp. 25–34.

4. Catlos B. A. Kingdom of Faith. A New History of Islamic Spain. New York: Basic Books, 2018. Xi, 482 p.

5. Cecini U. Main Features of Mark of Toledo’s Latin Qur’ān Translation // AlMasāq, Vol. 25, No. 3, 2013. Pp. 331–344.

6. D’Alverny M.-Th. Deux traductions latines du Coran au Moyen Age // Archives d’histoire doctrinale et littéraire du Moyen Age. Vol. 16 (1947–1948). Pp. 69–131.

7. D’Alverny M.-Th. Pierre le Vénérable et la légende de Mahomet // A Cluny. Fêtes et Cérémonies liturgiques en l’honneur des saints Abbés Odon et Odilon. Congrès scientifique de juillet 1949. Dijon: Société des Amis de Cluny, 1950. Pp. 161–170.

8. De la Cruz Palma Ó., Hernández C. F. Lex Mahumet pseudo-prophete que arabice Alchoran, id est collectio preceptorum, vocatur // Thomas D., Mallet A. (eds.) Christian-Muslim Relations. A Bibliographical History. Volume 3 (1050–1200). Leiden, Boston: Brill, 2011. Pp. 510–515.

9. Elmarsafy Z. Translations of the Qur’an: Western Languages // The Oxford Handbook of Qur’anic Studies. Oxford: Oxford University Press, 2020. Pp. 541–551.

10. Formisano L. La più antica (?) traduzione italiana del Corano e il Liber Habentomi di Ibn Tu ̄mart in una compilazione di viaggi del primo Cinquecento // Critica del testo. No. 7, 2004. Pp. 651–696.

11. Fück J. Die arabischen Studien in Europe. Leipzig, 1955. Viii, 335 p.

12. Glei R. F., Tottoli R. Ludovico Marracci at work. The evolution of his translation of the Qur’ān in the light of his newly discovered manuscripts. With an edition and a comparative linguistic analysis of Sura 18. Wiesbaden: Harrassowitz Verlag, 2016. 188 p.

13. Iogna-Prat D., Tolan J. Summa totius haeresis ac diabolicae sectae Saracenorum siue Hismahelitarum, Summa totius haeresis Saracenorum // Thomas D., Mallet A. (eds.) Christian-Muslim Relations. A Bibliographical History. Volume 3 (1050–1200). Leiden: Brill, 2011. Pp. 606–607.

14. John of Segovia. Praefatio in translationem // Gázquez J. M. (ed.) El prólogo de Juan de Segobia al Corán (Qur’an) trilingüe (1456). Mittellateinisches Jahrbuch. No. 38 (2003). Pp. 389–410.

15. Hamilton A. The Quran in Early Modern Europe // Schaeps J. et al. (eds.) Oostersche weelde: De Oriënt in westerse kunst en cultuur. Met een keuze uit de verzamelingen van de Leidse Universiteitsbibliotheek. Leiden: Primavera Pers, 2005. Pp. 131–143.

16. Hamilton A. L’Alcoran de Mahomet // Christian-Muslim Relations. A Bibliographical History. Volume 9. Western and Southern Europe (1600–1700). Leiden, Boston: Brill, 2017. Pp. 453–465.

17. Hamilton A. Lutheran Islamophiles in Eighteenth-century Germany // For the Sake of Learning. Essays in honor of Anthony Grafton. Leiden: Brill, 2016. Pp. 327–343.

18. Hamilton A. Western Attitudes to Islam in the Enlightenment // Middle Eastern Lectures. No. 3, 1999. Pp. 69–85.

19. Kritzeck J. Peter the Venerable and Islam. Princeton: Princeton University Press, 1964. Xiv, 301 p.

20. Marraccio L. Alcorani textus universus ex correctioribus Arabum exemplaribus summa fide, atque pulcherrimis characteribus descriptus, eademque fide, ac pari diligentia ex Arabico idiomate in Latinum translatus; appositis unicuique capiti notis, atque refutatione: his omnibus praemissus est prodromus totum priorem tomum implens, in quo contenta indicantur pagina sequenti, auctore Ludovico Marraccio e congregatione Clericorum Regularium Matris Dei, Innocentii XI gloriosissimae memoriae olim confessario. Patavii, Ex Typographia Seminarii, 1698.

21. Marracci L. Prodromus ad Refutationem Alcorani. In quo per quatuor praecipuas verae Religionis notas Mahumetanae Sectae falsitas ostenditur: Christianae Religionis veritas comprobatur. In quatuor Partes divisus: Authore Ludovico Marraccio e Congregatione Clericorum Regularium Matris Dei, Innocentii XI. Gloriosissimae memoriae olim Confessario. Romae, Typis Sacrae Congregationis de Propaganda Fide, 1691.

22. Muñoz F. G. Epistula Saraceni [et] Rescriptum Christiani, Disputatio Saraceni et Christiani. Thomas D., Mallet A. (eds.) Christian-Muslim Relations. A Bibliographical History. Volume 3 (1050–1200). Leiden: Brill, 2011. Pp. 479–482.

23. Le Coran. Traduit de l’arabe, accompagné de notes, précédé d’un abrégé de la vie de Mahomet, tiré des écrivains orientaux les plus estimés. Traduction par Claude-Étienne Savary. Première partie. Paris: G. Dufour, Libraire, 1821. Xvi, 160, 252 р.

24. Lutheri M. Alcoranum Præfatio // Bibliander Th. (ed.) Machumetis Saracenorum principis, eiusque successorum vitae, ac doctrina, ipseque Alcoran. Basileae: Ex officina Ioannis Oporini, 1543.

25. Pons N. P. Alchoranus latinus quem transtulit Marcus canonicus Toletanus: estudio y edición crítica. Madrid: Consejo Superior de Investigaciones Cientificas, 2016. CLXX, 464 p.

26. Ricœur P. Le paradigme de la traduction // Esprit. No. 253 (6), Juin 1999. Pp. 8–19.

27. Roth U. Juan of Segovia’s Translation of the Qur’an // Al-Qantara, XXXV 2, julio-diciembre 2014. P. 555–578.

28. Starczewska K. K. Latin translation of the Qur’an commissioned by Egidio da Viterbo // Christian-Muslim Relations A Bibliographical History. Vol. 6. Western Europe (1500–1600). Leiden: Brill, 2016. Pp. 417–418.

29. Starczewska K. K. Latin Translation of the Qur’ān (1518/1621): Commissioned by Egidio da Viterbo. Critical Edition and Case Study. Wiesbaden, Harrassowitz Verlag, 2018. Cxxiv, 828 p.

30. Tottoli R. Ludovico Marracci // Christian-Muslim Relations. A Bibliographical History. Volume 9. Western and Southern Europe (1600–1700). Leiden: Brill, 2017. Pp. 791–800.

31. Лучицкая С. И. «Печать пророков»: образ Mухаммада в Сorpus Tholetanum // Вестник РГГУ. Серия: «История. Филология. Культурология. Востоковедение». 2018. № 3 (36). С. 264–282.


Рецензия

Для цитирования:


Мухетдинов Д.В. Трансформация парадигмы перевода Корана на латинский язык: между полемикой и наукой. Ислам в современном мире. 2020;16(4):27-50. https://doi.org/10.22311/2074-1529-2020-16-4-27-50

For citation:


Mukhetdinov D.V. The Latin Translation of the Qur’ān Between Controversy and Research. Islam in the modern world. 2020;16(4):27-50. (In Russ.) https://doi.org/10.22311/2074-1529-2020-16-4-27-50

Просмотров: 623


Creative Commons License
Контент доступен под лицензией Creative Commons Attribution 4.0 License.


ISSN 2074-1529 (Print)
ISSN 2618-7221 (Online)